Zwycięski pomysł: Pudełko „Niezapominajka”. Laureatka chciałaby, żeby każdy pacjent domu opieki, cierpiący na demencję, miał swoje pudełko „Niezapominajkę”, gdzie zgromadzone byłyby przedmioty mówiące jak najwięcej o pacjencie. Muzyka, zdjęcia, ulubiony film czy książka, pamiątkowe drobiazgi, rzeczy związane z dawniej wykonywaną pracą czy też hobby. Każdy z nas na co dzień otacza się wieloma przedmiotami, które wiele o nas mówią, a pacjenci domów opieki, wyrwani ze swoich domów, zamknięci w świecie demencji nie mają takich przedmiotów, które mówiłyby nam kim są, co ich uspokaja, co ich kiedyś interesowało lub jakie przygody w życiu przeżyli.
Poznaj laureata: Laureatką II polskiej edycji konkursu QSNA została Aldona Reczek-Chachulska, studentka II roku pielęgniarstwa na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Aldona ukończyła filologie polską w Kolegium Karkonoskim w Jeleniej Górze. Po studiach przez rok pracowała w Wielkiej Brytanii, jako opiekun osób starszych, w szczególności zajmując się pacjentami z demencją. Po powrocie do Polski, rozpoczęła studia pielęgniarskie.
Jak to się stało, że zainteresowałaś się konkursem Królowej Sylwii?
O konkursie dowiedziałam się już rok temu. Informację o nim uzyskałam dzięki opiekunce koła naukowego na mojej uczelni, Pani Dr Annie Cybulskiej. Zachęcała wszystkich uczestników koła do udziału, jednak rok temu nie zdecydowałam się jeszcze na udział, choć mój zwycięski pomysł zrodził się już wtedy. Chyba natłok obowiązków związanych z nauką na I roku sprawił, że informacja o konkursie wyleciała mi z głowy.
Rok później, czytając o wrażeniach z udziału w konkursie zwyciężczyni pierwszej edycji, zdecydowałam się na wysłanie zgłoszenia. Konkurs i jego idea są mi bardzo bliskie. Swoją przyszłość zawodową wiążę z osobami starszymi, w szczególności cierpiącymi na demencję. Uważam, że taki konkurs to świetna możliwość żeby poprawiać jakość opieki nad seniorami, zwrócić uwagę na problem demencji i zachęcić przyszłe pielęgniarki i pielęgniarzy do czynnego udziału w ulepszaniu opieki nad osobami cierpiącymi na demencję. To właśnie my- przyszli pielęgniarze i pielęgniarki będziemy najbliżej demencji i problemów opiekuńczych związanych z tym schorzeniem i to my możemy mieć największy wpływ na jakość życia tych osób. Dlatego konkurs to świetna inicjatywa dająca możliwość zabrania głosu w tej dyskusji i przedstawienia swoich pomysłów.
Skąd pomysł na projekt pudełko „Niezapominajka”?
Pomysł zrodził się już jakiś czas temu, kiedy jeszcze pracowałam jako opiekun osób starszych w Wielkiej Brytanii. Pracując w domu opieki, opiekowałam się pacjentami cierpiącymi na demencję i już wtedy zainteresowałam się jakością ich życia i opieki, jaką możemy zapewnić tym pacjentom.
Szczególnie pamiętam jedną pacjentkę. Była to kobieta cierpiąca na zaawansowaną demencję. Całymi dniami siedziała przy oknie i nam, opiekunom i pielęgniarkom, trudno było nawiązać z nią jakikolwiek kontakt. Bardzo zależało nam żeby w jakiś sposób sprawić, żeby chociaż się uśmiechnęła. Pewnego dnia, po wielu miesiącach mojej pracy i prób nawiązania kontaktu z tą pacjentką, jej bliska osoba przyniosła płytę z muzyką, której pani słuchała w przeszłości, kiedy jeszcze była zdrowa. I to było to! Muzyka, którą kobieta znała i lubiła sprawiła, że po tych wielu miesiącach patrzenia w okno, pierwszy raz zobaczyliśmy uśmiech na twarzy naszej pacjentki. Po chwili wspólnego słuchania był to już nie tylko delikatny uśmiech, ale cała twarz pacjentki stała się pogodna! W tym momencie udało nam się dotrzeć do naszej podopiecznej. Może dla kogoś wydać się to błahe – bo to tylko uśmiech, ale gdy mówimy o osobie, która żyje w świecie demencji, czasami uśmiech to bardzo wiele.
Pamiętam, że pomyślałam wtedy, że to wielka szkoda, że tak mało wiemy o naszych podopiecznych, że gdybyśmy znali ich lepiej, częściej moglibyśmy do nich dotrzeć. W zaawansowanej demencji często nie dowiemy się tego od pacjenta, a niestety bywa, że rodzina rzadko odwiedza swoich bliskich, stąd też pomyślałam, że dobrze byłoby mieć coś, co będzie mówić o naszych pacjentach, w momencie, gdy oni sami już nie mogą nam o sobie nic powiedzieć. Tak powstał pomysł „Niezapominajki”. Chciałabym żeby każdy pacjent domu opieki, cierpiący na demencję, miał swoje pudełko „Niezapominajkę”, gdzie zgromadzone byłyby przedmioty mówiące jak najwięcej o naszym pacjencie. Muzyka, zdjęcia, ulubiony film czy książka, pamiątkowe drobiazgi, rzeczy związane z dawniej wykonywaną pracą czy też hobby. Każdy z nas na co dzień otacza się wieloma przedmiotami, które wiele o nas mówią, a pacjenci domów opieki, wyrwani ze swoich domów, zamknięci w świecie demencji nie mają takich przedmiotów, które mówiłyby nam kim są, co ich uspokaja, co ich kiedyś interesowało lub jakie przygody w życiu przeżyli. Opiekując się pacjentami cierpiącymi na demencję powinniśmy zawsze pamiętać, że za każdym z nich stoi historia ich życia. Historia przeżyć, emocji i wspomnień. „Niezapominajka” powinna być źródłem pomocy w dotarciu do pacjenta, sposobem na uspokojenie go w ciężkich chwilach oraz pomocą w poznaniu człowieka, którym mamy się opiekować oraz symbolem, zwłaszcza dla odwiedzających pacjenta bliskich i personelu medycznego, pomagającym nam pamiętać, że mamy do czynienia z osobą, która może nie pamięta co lubi, ale możemy jej o tym przypomnieć. Przykład mojej pacjentki świetnie to pokazuje.
Chciałabym żeby „Niezapominajka” szła w parze z rzetelnymi informacjami uzyskanymi od bliskich pacjenta na temat upodobań i przeszłości podopiecznych i żebyśmy zawsze pamiętali, że pacjent zamknięty w świecie demencji to osoba, która pozwoli nam, choćby na chwile wejść do swojego świata, jeśli tylko będziemy wiedzieć kim jest. Czasem będzie to uśmiech, czasem dłuższa rozmowa, a czasem wyraz sympatii. Próbować zawsze warto a w tym pomagać ma właśnie „Niezapominajka”.
Z jakimi problemami ludzi starszych spotykasz się w pracy?
Największym problemem ludzi starszych, z jakim się spotkałam, jest demencja i ograniczenia z nią związane. Nie umniejszam jednak roli ograniczeń związanych z mobilnością, wieloma schorzeniami wieku podeszłego czy złą sytuacją ekonomiczną seniorów. Uważam jednak, że problem demencji nie może być lekceważony – będziemy się z nim spotykać coraz częściej, dlatego nie należy go lekceważyć. Opieka nad pacjentami z demencją nie należy do łatwych zadań, ale daje wiele satysfakcji i, przy odpowiednim nastawieniu, możemy wiele zrobić, by pomóc naszym podopiecznym.
Wielkim problemem ludzi starszych jest również samotność i zepchnięcie na tzw. boczny tor. A to są wspaniali ludzie, od których możemy się wiele uczyć i warto korzystać z ich doświadczenia, warto ich słuchać i być z nimi.
Czym różni się opieka nad ludźmi starszymi, jakich cech i umiejętności wymaga?
Opieka nad osobami starszymi wymaga przede wszystkim ogromnej cierpliwości i jeszcze większej empatii oraz szacunku do seniorów. Trzeba umieć słuchać i pilnie obserwować, być wyczulonym na ich potrzeby, których często już nie mogą sami wyrazić- jeśli mowa o starszych pacjentach cierpiących na demencję. Poczucie humoru również nie zaszkodzi
Dlaczego wybrałaś pielęgniarstwo, to nie jest dziś w Polsce popularny kierunek…
Pracując jako opiekun osób starszych uświadomiłam sobie, że to jest TO i że chcę rozwijać się w tym kierunku- pielęgniarstwo było więc oczywistym wyborem i naturalną ścieżką rozwoju. Doświadczenie, jakie zdobyłam podczas pracy z osobami starszymi, wiele mnie nauczyło, a prze wszystkim utwierdziło w przekonaniu, że właśnie to chcę robić w życiu.
Jakie są Twoje kolejne kroki, związane ze zwycięstwem w II polskiej edycji QSNA?
Sam udział w konkursie to wspaniałe przeżycie. Będąc laureatką otrzymałam wielką szansę rozwoju w dziedzinie, która jest moją pasją. Już kilka dni po finale konkursu, otrzymałam zaproszenie od jednego z partnerów projektu, na konferencję z zakresu pielęgniarstwa, która obywa się w Berlinie. Możliwość wymiany doświadczeń z innymi laureatami, a także z osobami, które od lat pracują z seniorami jest bardzo inspirująca. Chciałabym pogłębiać swoją wiedzę związaną z opieką nad seniorami, a w szczególności nad osobami z demencją.